Capital Ideas^TM

Met een rente die al ruim 40 jaar een neerwaartse tendens vertoont konden beleggers profiteren van wind in de rug en een van de grootste bullmarkten in de geschiedenis. Maar wat gebeurt er als de rente ineens omhoog gaat en de inflatie naar een niveau stijgt dat sinds de jaren tachtig niet meer is voorgekomen? We gaan het zien.

Nu de Amerikaanse Federal Reserve en vele andere centrale banken wereldwijd hebben aangekondigd de rente te verhogen en de stimuleringsmaatregelen af te bouwen, staan beleggers voor een belangrijke vraag: Loopt het tijdperk van het makkelijke geld ten einde? En zoals meestal het geval is op de financiële markten is het antwoord hierop niet zomaar 'ja' of 'nee'.

"Het is waarschijnlijk het einde van gratis geld, maar ik denk niet dat het het einde is van gemakkelijk geld," zegt portefeuillebeheerder David Hoag, die de Fed nauwlettend volgt. "Centrale banken zullen doen wat ze moeten doen om de inflatie onder controle te krijgen, maar ik denk niet dat ze kunnen voorkomen dat de reële economie pijn gaat doen.

De Fed zal bijvoorbeeld de streefrente voor de federale fondsen waarschijnlijk niet verhogen naar het historische langetermijngemiddelde van iets minder dan 5,0%.'' Het belangrijkste rentetarief van de Fed - bepalend voor de dagrente van Amerikaanse banken en van invloed op veel andere vormen van kredietverlening - ligt momenteel tussen 0,25% en 0,50% na de renteverhoging van vorige maand.

Hoag denkt dat de Fed de rente niet verder zal laten oplopen dan rond de 2,0%. ''Dat is weliswaar een forse stijging ten opzichte van waar we nu staan, maar historisch gezien is het nog steeds vrij laag. Een hogere rente houdt denk ik een risico in dat de V.S. in een recessie belandt.''

Momenteel zijn de marktverwachtingen hoger dankzij optimistische uitspraken van de Fed in de afgelopen paar weken. De futuresmarkt rekent op een rente van 3,0% tegen maart 2023 en daarbij op een verhoging met 50 basispunten tijdens de tweedaagse vergadering van de Fed van 3 mei.

In de afgelopen 14 jaar heeft de Fed de tot dan toe nog nooit eerder vertoonde stap gezet om haar belangrijkste beleidsrente tot bijna nul te verlagen - eerst als reactie op de wereldwijde financiële crisis van 2007-2009 en vervolgens om de Amerikaanse economie tijdens de coronacrisis te ondersteunen. Massale steunprogramma's voor het opkopen van obligaties dienden ook om de langetermijnrente kunstmatig laag te houden.

"Je kunt geld niet eeuwig op nul rente houden," zegt Darrell Spence, econoom bij Capital Group. "We zitten nu aan het einde van deze periode van nultarieven en balansverruiming, maar ik denk niet dat dit de laatste keer is geweest."

De ''gemakkelijke weg'' kiezen

Spence: ''De Fed, de Europese Centrale Bank en andere centrale banken hebben de "gemakkelijke weg" gevonden voor het aanpakken van zware financiële crises en het zou getuigen van naïviteit om te denken dat ze die niet weer zullen nemen als de volgende crisis zich aandient.

Als we later hierop terugkijken, zullen we vast vinden dat we dit om meerdere reden niet goed hebben aangepakt. Maar op dit moment zie ik niet wat we anders hadden kunnen doen of hoe we het in de toekomst anders zouden kunnen doen. Als je bij dit soort monetair beleid de geest uit de fles laat, krijg je hem niet zomaar gemakkelijk weer erin.''

Ondertussen moeten beleggers rekening houden met verdere volatiliteit omdat door de hoge inflatie, het strakkere monetaire beleid en de oorlog in Oekraïne de markten nog steeds worden verstoord. Volgens Spence is het risico van een recessie groter voor Europa, omdat Europa zich dichter bij de oorlog bevindt en afhankelijk is van Russische energie, maar ook de Amerikaanse economie vertraagt vanwege de onderbroken toeleveringsketens en de hogere consumentenprijzen

Spence denkt niet dat er een Amerikaanse recessie op komst is, maar hij schat de kans op een economische terugval op 25% tot 30% tegen 2023, vooral als de Fed in de tussentijd de rente verder verhoogt.

Wat zijn de gevolgen van lage groei en stijgende rente voor beleggingen?

Rekening houden met alle scenario's

Ondanks de vrees van beleggers voor een krapper monetair beleid hebben Amerikaanse aandelen en obligaties eerdere perioden van stijgende rentetarieven goed doorstaan. De S&P 500 heeft sinds 1964 in 10 van dit soort perioden een gemiddeld rendement van 7,7% behaald. Obligaties hebben zich ook goed gehouden: de Bloomberg Barclays U.S. Aggregate Index heeft een gemiddeld rendement van 3,9% opgeleverd gedurende zeven cycli van renteverhogingen, die teruggaan tot 1983.

De eerste periode van aanpassing kan moeilijk zijn, zoals we hebben gezien in het eerste kwartaal van dit jaar, toen de S&P 500 met 4,6% daalde. Obligaties hadden hun slechtste kwartaal in 20 jaar, met een daling van 5,9%. Maar over langere perioden blijken de markten zich aan te passen, en met name beleggers in obligaties hebben geprofiteerd van de mogelijkheid om weer tegen hogere rendementen te beleggen.

Uiteraard geldt bij deze gegevens het gebruikelijke voorbehoud dat in het verleden behaalde resultaten geen voorspelling inhouden voor rendement in de toekomst. En we hebben natuurlijk ook nog nooit eerder meegemaakt dat centrale banken hun balans sterk afbouwen - veel meer dan na de wereldwijde financiële crisis - en tegelijkertijd de rente vanaf het nulpunt verhogen (of, in het geval van de ECB, zelfs vanaf een negatief niveau). Er kan veel misgaan.

Die onzekerheid maakt het opbouwen van een portefeuille, waarbij rekening wordt gehouden met alle scenario's, des te belangrijker, aldus portefeuillebeheerder Diana Wagner.

Voor actieve beleggers is de sleutel om door moeilijke periodes te navigeren het vinden van aantrekkelijk gewaardeerde bedrijven die meer omzet en winst kunnen genereren, ongeacht het economische klimaat, legt Wagner uit.

Wagner: "In dit klimaat is er minder draagvlak voor businessmodellen die niet binnen een redelijke termijn winstgevend kunnen worden.'' Dit in tegenstelling tot vorig jaar toen onrendabele techbedrijven in de lift zaten.

Dat betekent niet dat techaandelen het niet goed zullen doen. Sterker nog, de informatietechnologiesector heeft tijdens de laatste vier perioden van stijgende rente solide rendementen gegenereerd. Maar het is belangrijk om selectief te zijn.

Wagner noemt Microsoft, UnitedHealth en Marsh & McLennan als voorbeelden van bedrijven die in het verleden hebben laten zien dat ze ook bij tegenwind overeind bleven.

"In een markt waar groei mogelijk schaars is," voegt ze eraan toe, "geef ik de voorkeur aan bedrijven die een bewezen staat van dienst hebben in het realiseren van hun eigen groei - bedrijven met een hoog rendement op eigen vermogen, lage inputkosten voor grondstoffen en een sterk prijsstellingsvermogen."

Bovendien zijn waarderingen uiterst belangrijk.

"Ik denk dat het tijdperk van geen aandacht besteden aan waarderingen voorbij is," zegt Wagner.