Capital Ideas^TM

Het klinkt u vast bekend in de oren: Amerikaanse politiek is verdeeld over verhogen schuldenplafond. De kwestie sleept al maanden, maar kan deze zomer tot een climax komen, als de bodem van de Amerikaanse schatkist is bereikt en de rekeningen niet meer kunnen worden betaald.

Het verhogen van het schuldenplafond is veelal een routinezaak - behalve in jaren waarin het Congres is verdeeld, zoals nu het geval is. Nu de Republikeinen de meerderheid hebben in het Huis van Afgevaardigden en de Democraten in de Senaat, zou dit wel eens een van de meest controversiële confrontaties over het schuldenplafond in de recente geschiedenis kunnen worden.

Tot nu toe hebben de Democraten gezegd dat ze niet willen onderhandelen over de kwestie, en hebben veel Republikeinen al gezegd dat ze niet zullen stemmen voor het optrekken van het schuldenplafond als er geen aanvullende afspraken worden gemaakt om de federale uitgaven terug te dringen.

“Dit zou wel eens de ergste impasse aller tijden kunnen worden,” aldus Matt Miller, politiek econoom bij Capital Group. “Het lijkt er in ieder geval op dat het even ingrijpend zal worden als in 2011.”

In dat jaar verlaagde kredietbeoordelaar Standard & Poor zijn AAA-rating van de Verenigde Staten naar AA-plus (en daar zit het nog steeds op) vanwege zorgen over het begrotingstekort van de Amerikaanse overheid, de groeiende schuldenlast op lange termijn en politieke geschillen over het verhogen van het schuldenplafond. De Amerikaanse financiële markten waren hierdoor enige tijd van slag, maar ze herstelden zich snel.

Sterker nog, niet lang na het verlagen van de rating van 2011 profiteerden Amerikaanse aandelen van een van de langste bullmarkten in de geschiedenis - een vrijwel ononderbroken run van 2011 tot het begin van de coronapandemie.

“Ik denk dat de les van 2011, en de daaropvolgende impasse over het schuldenplafond in 2013, is dat deze gebeurtenissen de markten een tijdje kunnen verstoren - soms zelfs weken of maanden - maar als we naar de geschiedenis kijken, zien we dat dit geen langdurige gevolgen voor beleggers heeft,” aldus Miller. “Dat is ervan uitgaande dat er een redelijke oplossing komt.”

Op 19 april presenteerde Kevin McCarthy, de - Republikeinse - voorzitter van het Huis, een wetsvoorstel om het schuldenplafond met $1,5 biljoen te verhogen. In het voorstel zijn ook andere bepalingen opgenomen, om de federale overheidsuitgaven te beperken. Het is nog niet duidelijk of het wetsvoorstel in zijn huidige vorm op voldoende stemmen kan rekenen.

Wat gebeurt er als de VS niet aan zijn verplichtingen kan voldoen?

Natuurlijk is er de zorg dat de VS - vanwege een uiterst vervelende impasse over het schuldenplafond - technisch in gebreke zou kunnen blijven ten aanzien van zijn vele schuldverplichtingen, waaronder betalingen aan obligatiehouders. Het is moeilijk te voorspellen wat daarvan de gevolgen zouden zijn, maar menigeen denkt dat dit voor tumult op de financiële markten zal zorgen en dat dit de positie van de Amerikaanse dollar als internationale reservevaluta zal ondermijnen.

De kans op een technische ingebrekestelling - die zich voordoet als een obligatiebetaling wordt gemist of uitgesteld - is zeer klein, maar niet helemaal uitgesloten, aldus Tom Hollenberg, fixed income portfolio manager bij Capital Group.

Hollenberg: “Het is belangrijk dat we een onderscheid maken tussen de situatie waarin de VS zich nu bevindt en een veel erger scenario, zoals de default in Argentinië, waarbij beleggers hun spaargeld kwijtraakten. Niemand denkt serieus dat dat hier zal gebeuren. De kans op zelfs maar een technische ingebrekestelling of op een betalingsachterstand ligt volgens mij in de VS tussen de 5% en 10%. Ik ga er zeker niet van uit dat dit zich zal voordoen, maar ik kan het ook niet helemaal onbenoemd laten.”

Als de VS bijvoorbeeld een betaling op een kortlopende obligatie die in juni vervalt, niet zou nakomen, zou dat een schok op de markten teweegbrengen en een paar dagen lang gepaard gaan met extreme volatiliteit, aldus Hollenberg, en daarna zou er waarschijnlijk een einde komen aan de impasse rond het schuldenplafond.

“Zodra je een crisis bereikt, zet dat de politieke machine in gang,” voegt hij eraan toe. “Als dat gebeurt denk ik dat het Congres snel tot een akkoord zal komen en het schuldenplafond zal verhogen, en de beleggers kunnen dan weer gerust zijn.”

De wet van de onbedoelde gevolgen

Dat betekent niet dat een technische default geen gevolgen zou hebben. De ratingbureaus zouden de creditrating van de VS verder kunnen verlagen. Beleggers zouden de kosten van toekomstige Amerikaanse schuldemissies kunnen opdrijven. En wat misschien nog het ergste is: Amerikaanse Treasuries zullen niet meer algemeen als de veiligste belegging ter wereld ter wereld worden beschouwd.

Hollenberg: “We weten niet precies wat de gevolgen zouden zijn. Er zijn bijvoorbeeld banken waarvan de ratings tot op zekere hoogte gekoppeld zijn aan die van de Amerikaanse overheid. Dat geldt ook voor verzekeringsmaatschappijen en hypotheekverstrekkers zoals Fannie & Freddie. Het is moeilijk te beoordelen wat er met hen zou gebeuren als een of meer ratingbureaus de rating van de VS opnieuw zou(den) verlagen.

“We zouden kunnen uitkomen op cascadeverlagingen, en dat zou voor bepaalde financiële instellingen echt een probleem zijn”, waarschuwt hij. “Het is niet iets waar we zomaar overheen kunnen stappen, en daarom hebben we een tijdige oplossing nodig. Ik denk ook wel dat die er komt, ik hoop alleen dat die er komt voordat we met onbedoelde gevolgen zitten.”

Hoeveel schuld is te veel?

Voor de aandelenbelegger levert het debat over het Amerikaanse schuldenplafond een boeiend politiek spektakel op, maar het is niet iets dat te zwaar weegt bij beleggingsbeslissingen, zegt portfolio manager Steve Watson.

“Tegelijkertijd denk ik dat het niet per se een slecht idee is om je er af en toe bewust van te zijn dat de Verenigde Staten meer dan 30 biljoen dollar schuld heeft. Misschien is het tijd voor een serieuze discussie over fiscale verantwoordelijkheid op lange termijn.”